پهنه‌بندی رژیم رطوبت در شمال غرب ایران با استفاده از روش های آماری چند متغیره

بررسی رطوبت در هر منطقه از دیدگاه­های مختلف نظیر تولیدات کشاورزی، معماری، آسایش انسان، مطالعات منابع آب و وقوع بارش­ها اهمیت دارد. در این تحقیق، پهنه­بندی رطوبت در شمال غرب ایران با استفاده از روش­های آماری چندمتغیره (تحلیل مؤلفه­های اصلی و تحلیل خوشه­ای) صورت گرفته است. برای این منظور مقادیر فصلی 10 متغیر اقلیمی (شامل میانگین، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، رطوبت نسبی ساعات 3، 9 و 15، فشار بخارآب، نسبت مخلوط، کمبود رطوبت و نقطه شبنم) که ازنظر رطوبت اهمیت دارند، در 20 ایستگاه هواشناسی شمال غرب کشور با طول دوره آماری 20 ساله بررسی شدند. بنابراین یک ماتریس 40 در 20 تشکیل شد و به علت تفاوت در مقیاس اندازه­گیری متغیرها از نمره استاندارد داده­ها استفاده گردید. بررسی نتایج حاصل از تحلیل مؤلفه­های اصلی نشان داد که رژیم رطوبت شمال غرب ایران تقریباً تحت تأثیر 4 مؤلفه می­باشد. مجموع این 4 مؤلفه، حدود 96 درصد از واریانس متغیرهای اولیه را بیان می­کنند. پس از شناسایی این چهار مؤلفه، نقشه­های قلمرو مکانی نمرات مؤلفه­ها ترسیم شدند. تحلیل نقشه­ها نشان داد که توزیع رطوبت در منطقه از نظر زمانی و مکانی یکسان نیست. داده­های ماتریس امتیازات مؤلفه­ای با روش سلسله­مراتبی و به روش ادغام وارد خوشه­بندی شده و 5 پهنه رطوبتی تفکیک و ترسیم شدند.